ความหมายของแพร

ความหมายของแพร

แพรแถบย่อเหรียญที่ระลึก

หลายคนอาจเคยสงสัยเวลาที่เห็นเครื่องแบบข้าราชการพลเรือน บริเวณอกด้านซ้ายจะมีแถบสีลักษณะแตกต่างกันไป แล้วมันมีความหมายอย่างไร ติดไปเพื่ออะไร ติดเพื่อความสวยงามหรือเปล่า หรือว่าเป็นเครื่องแสดงวิทยฐานะ จากนี้ไป เพื่อน ๆ คงจะได้เข้าใจกันมากขึ้น

แถบสีนั้นเรียกว่า แพรแถบย่อ ซึ่งจะกี่ชั้น ชั้นละกี่เหรียญก็ตามแต่ ซึ่งโดยทั่วไปจะมีชั้นละ 3 เหรียญ ในตอนต้นนี้จะกล่าวถึงแพรแถบย่อเหรียญที่ระลึกก่อนเพราะถือเป็นแพรแถบขั้นต้นที่สามารถประดับได้

เหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ ให้กรมธนารักษ์จัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกเนื่องในวโรกาสต่าง ๆ ซึ่งตั้งแต่อดีตมาถึงปัจจุบันมีการจัดสร้างเหรียญที่ระลึกมาแล้ว 16 เหรียญ (ที่เห็นเยอะ ๆ นี่รูปของคนอื่นนะครับ ผมมีแค่เหรียญครองราช 60 ปี เหรียญเดียวเอง)

ในส่วนของเหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบโดยปกติจะใช้ประดับที่อกซ้ายชุดปกติขาวแบบเต็มยศ ซึ่งส่วนนี้ต้องไปจ้างร้านทำเครื่องหมายราชการเย็บเสริมแกนติดกับชุดปกติขาว การประดับแบบนี้มีไม่บ่อยนัก ส่วนแพรแถบย่อนั้นจะใช้ประดับชุดปกติขาวในงานพิธีการหรือชุดปฏิบัติงาน (ชุดกากี)

ส่วนเงื่อนไขในการประดับมีดังนี้

1. คนไทยทุกคนคือผู้ที่มีสิทธิ์ประดับเหรียญและแพรแถบย่อได้เกือบทุกเหรียญ

มีกรณีที่เป็นข้อยกเว้นคือเหรียญงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ และเหรียญที่ระลึกในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหรัฐและยุโรป ที่มีการกำหนดในพระราชบัญญัติเป็นการเฉพาะว่า ผู้ที่มีสิทธิ์ประดับเหรียญ 2 เหรียญนี้ต้องเกิดก่อนปี พ.ศ. ที่ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีจัดสร้างเท่านั้น

พูดง่าย ๆ ว่าคนไทยทุกคนมีสิทธิ์ประดับเหรียญแพรแถบตั้งแต่เหรียญรัชดาภิเษก - เหรียญพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ได้อย่างไม่ต้องกังวลใจ

2. การประดับเหรียญที่ระลึกสามารถประดับกี่เหรียญก็ได้ตามที่เรามีสิทธิ์ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความพอใจและความสวยงาม เช่นเดียวกับกับแพรแถบย่อ เราสามารถสั่งทำโดยระบุได้ว่าต้องการแบบไหน สำหรับคนที่แผงอกไม่กว้าง การติดเหรียญเยอะ ๆ หรือแพรแถบย่อที่มากชั้นจนเกินไปก็ทำให้ดูไม่สวยและเทอะทะ ผมว่า 3 ชั้นกำลังพอดี 4 ชั้นก็พอได้ (ถ้ามีเครื่องราช ฯ อยู่ชั้นบน)

3. ในการประดับเหรียญที่ระลึกและแพรแถบย่อต้องเรียงลำดับปี พ.ศ. อดีต-ปัจจุบัน จากซ้ายไปขวา และบนลงมาล่าง